BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORUNDA YER ALAN DİKKAT ÇEKİLEN HUSUSLAR VE DİĞER HUSUSLAR PARAGRAFLARI BAĞIMSIZ DENETİM STANDARDI 706 BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORUNDA YER ALAN DİKKAT ÇEKİLEN HUSUSLAR VE DİĞER HUSUSLAR PARAGRAFLARI İÇİNDEKİLER Paragraf Giriş Kapsam …………………………………………………………………...…………………1-2 Yürürlük Tarihi …………………………………………………………………………….….3 Amaç …………………………………………………………………………………….……4 Tanımlar ……………………………………………………………………………………...5 Ana Hükümler Denetçi Raporunda Yer Alan Dikkat Çekilen Hususlar Paragrafları..…...............................6-7 Denetçi Raporunda Yer Alan Diğer Hususlar Paragrafları….…...............................................8 Üst Yönetimden Sorumlu Olanlarla Kurulacak İletişim..............……………………………..9 Açıklayıcı Hükümler ve Uygulama Denetçi Raporunda Yer Alan Dikkat Çekilen Hususlar Paragrafları.................………...A1-A4 Denetçi Raporunda Yer Alan Diğer Hususlar Paragrafları.............................................A5-A11 Üst Yönetimden Sorumlu Olanlarla Kurulacak İletişim.......................................................A12 Ek 1: Dikkat Çekilen Hususlar Paragraflarına İlişkin Hükümler İçeren BDS’lerin Listesi Ek 2: Diğer Hususlar Paragraflarına İlişkin Hükümler İçeren BDS’lerin Listesi Ek 3: Dikkat Çekilen Hususlar Paragrafı İçeren Denetçi Raporu Örneği Bağımsız Denetim Standardı (BDS) 706 “Bağımsız Denetçi Raporunda Yer Alan Dikkat Çekilen Hususlar ve Diğer Hususlar Paragrafları”, BDS 200 “Bağımsız Denetçinin Genel Amaçları ve Bağımsız Denetimin Bağımsız Denetim Standartlarına Uygun Olarak Yürütülmesi” ile birlikte dikkate alınır. Giriş Kapsam
gerekli görmesi hâlinde, raporunda yer vereceği ilâve bildirimleri düzenler.
Yürürlük Tarihi
Amaç
Tanımlar
Ana Hükümler Denetçi Raporunda Yer Alan Dikkat Çekilen Hususlar Paragrafları
(ç) Dikkat çekilen hususun denetçi görüşünü değiştirmediğini belirtir. (Bakınız: A3-A4 paragrafları) Denetçi Raporunda Yer Alan Diğer Hususlar Paragrafları
Üst Yönetimden Sorumlu Olanlarla Kurulacak İletişim
*** Açıklayıcı Hükümler ve Uygulama Denetçi Raporunda Yer Alan Dikkat Çekilen Hususlar Paragrafları Dikkat Çekilen Hususlar Paragrafının Gerekli Olabileceği Durumlar (Bakınız: 6 ncı paragraf)
Denetçi Raporuna Dikkat Çekilen Hususlar Paragrafının Eklenmesi (Bakınız: 7 nci paragraf)
Denetçi Raporunda Yer Alan Diğer Hususlar Paragrafları (Bakınız: 8 inci paragraf) Diğer Hususlar Paragrafının Gerekli Olabileceği Durumlar Kullanıcıların Denetimi Anlamalarıyla İlgili Durumlar
Kullanıcıların Denetçi Raporunu veya Denetçinin Sorumluluklarını Anlamasıyla İlgili Durumlar
Birden fazla finansal tablo setine ilişkin raporlama yapılması
Denetçi Raporunun Dağıtımına ve Kullanımına İlişkin Kısıtlamalar
Denetçi Raporuna Diğer Hususlar Paragrafının Eklenmesi
Üst Yönetimden Sorumlu Olanlarla Kurulacak İletişim (Bakınız: 9 uncu paragraf)
Ek 1 (Bakınız: 2 nci paragraf) Dikkat Çekilen Hususlar Paragraflarına İlişkin Hükümler İçeren BDS’lerin Listesi Bu Ekte, 1 Ocak 2013 tarihinde ve sonrasında başlayacak hesap dönemlerine ait finansal tabloların denetiminde uygulanan ve denetçinin belirli durumlarda denetçi raporuna Dikkat Çekilen Hususlar paragrafını eklemesini gerektiren diğer BDS’lerdeki paragraflar yer almaktadır. Bu liste, BDS’lerde yer alan ana hükümler ile açıklayıcı hükümler ve uygulama bölümlerinin yerine geçmez.
DENETİM Ek 2 (Bakınız: 2 nci paragraf) Diğer Hususlar Paragraflarına İlişkin Hükümler İçeren BDS’lerin Listesi Bu Ekte, 1 Ocak 2013 tarihinde ve sonrasında başlayacak hesap dönemlerine ait finansal tabloların denetiminde uygulanan ve denetçinin belirli durumlarda denetçi raporuna Diğer Hususlar paragrafını eklemesini gerektiren diğer BDS’lerdeki paragraflar yer almaktadır. Bu liste, BDS’lerde yer alan ana hükümler ile açıklayıcı hükümler ve uygulama bölümlerinin yerine geçmez.
Ek 3 (Bakınız: 4 üncü Paragraf) Dikkat Çekilen Hususlar Paragrafı İçeren Denetçi Raporu Örneği
BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU [Uygun Olan Muhatap] Finansal Tablolara İlişkin Rapor5 ABC Şirketinin 31 Aralık 20X1 tarihli finansal durum tablosu ile aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait; kâr veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosu, özkaynak değişim tablosu ve nakit akış tablosu ile önemli muhasebe politikalarını özetleyen dipnotlar ve diğer açıklayıcı notlardan oluşan ilişikteki finansal tablolarını denetlemiş bulunuyoruz. Yönetimin6 Finansal Tablolara İlişkin Sorumluluğu İşletme yönetimi; finansal tabloların Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun olarak hazırlanmasından, gerçeğe uygun bir biçimde sunumundan7 ve hata veya hile kaynaklı önemli yanlışlık içermeyen finansal tabloların hazırlanmasını sağlamak için gerekli gördüğü iç kontrolden sorumludur. Bağımsız Denetçinin Sorumluluğu Sorumluluğumuz, yaptığımız bağımsız denetime dayanarak, bu finansal tablolar hakkında görüş vermektir. Yaptığımız bağımsız denetim, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan Türkiye Denetim Standartlarının bir parçası olan Bağımsız Denetim Standartlarına uygun olarak yürütülmüştür. Bu standartlar, etik hükümlere uygunluk sağlanmasını ve bağımsız denetimin, finansal tabloların önemli yanlışlık içerip içermediğine dair makul güvence elde etmek üzere planlanarak yürütülmesini gerektirmektedir. Bağımsız denetim, finansal tablolardaki tutar ve açıklamalar hakkında denetim kanıtı elde etmek amacıyla denetim prosedürlerinin uygulanmasını içerir. Bu prosedürlerin seçimi, finansal tablolardaki hata veya hile kaynaklı “önemli yanlışlık” risklerinin değerlendirilmesi de dâhil, bağımsız denetçinin mesleki muhakemesine dayanır. Bağımsız denetçi risk değerlendirmelerini yaparken, şartlara uygun denetim prosedürlerini tasarlamak amacıyla, işletmenin finansal tablolarının hazırlanması ve gerçeğe uygun sunumuyla8 ilgili iç kontrolü değerlendirir, ancak bu değerlendirme, işletmenin iç kontrolünün etkinliğine ilişkin bir görüş verme amacı taşımaz.9 Bağımsız denetim, bir bütün olarak finansal tabloların sunumunun değerlendirilmesinin yanı sıra, işletme yönetimi tarafından kullanılan muhasebe politikalarının uygunluğunun ve yapılan muhasebe tahminlerinin makul olup olmadığının değerlendirilmesini de içerir. Bağımsız denetim sırasında elde ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının, sınırlı olumlu (şartlı) görüşümüzün oluşturulması için yeterli ve uygun bir dayanak oluşturduğuna inanıyoruz. Sınırlı Olumlu Görüşün Dayanağı ABC Şirketinin kısa vadeli satılabilir menkul kıymetleri, finansal durum tablosunda (…) tutarıyla gösterilmektedir. Yönetim, bu menkul kıymetleri piyasa değeriyle değerlemek yerine maliyet bedeliyle değerlemiş olup, bu durum Türkiye Muhasebe Standartlarına aykırılık teşkil etmektedir. ABC Şirketinin kayıtları, yönetim bu menkul kıymetleri piyasa değeriyle değerlemiş olsaydı, ABC Şirketin ilgili hesap dönemine ait kâr veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosunda (…) tutarında gerçekleşmemiş bir zarar muhasebeleştirilmesine gerek duyulacağını göstermektedir. Buna göre, menkul kıymetlerin finansal durum tablosunda yer alan defter değerinin, 31 Aralık 20X1 tarihinde aynı tutarda; gelir vergisi, net kâr ve özkaynakların ise sırasıyla (…), (…) ve (…) tutarlarında azaltılması gerekecekti. Sınırlı Olumlu Görüş Görüşümüze göre, Sınırlı Olumlu Görüşün Dayanağı paragrafında belirtilen hususun etkileri hariç olmak üzere, finansal tablolar, ABC Şirketinin 31 Aralık 20X1 tarihi itibarıyla finansal durumunu ve aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait finansal performansını ve nakit akışlarını, Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun olarak tüm önemli yönleriyle gerçeğe uygun bir biçimde sunmaktadır (veya… doğru ve gerçeğe uygun bir görünüm sağlamaktadır). Dikkat Çekilen Hususlar XYZ Şirketi tarafından ABC Şirketinin aleyhine açılan davanın sonucuyla ilgili belirsizliğin10 belirtildiği, finansal tabloların X dipnotuna dikkat çekeriz. Ancak bu husus, tarafımızca verilen sınırlı olumlu görüşün dayanağı değildir. Mevzuattan Kaynaklanan Diğer Yükümlülüklere İlişkin Rapor [Bağımsız denetçi raporunun bu bölümünün şekil ve içeriği, denetçinin diğer raporlama sorumluluklarının niteliğine bağlı olarak değişecektir.] 1) [Denetçi, (TTK’nın 398 inci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca bir çalışma yapmışsa) şirketin riskin erken saptanması sistemi ve komitesinin uygulamalarına ilişkin raporun başlığı ile tarih ve sayısını belirterek yönetim kuruluna sunduğunu bu bölümde ifade eder.] 2) [Şirketin defter tutma düzeni ve finansal tabloların kanun ile esas sözleşmenin finansal raporlamaya ilişkin hükümlerine uygun olup olmadığına ilişkin denetçi tarafından yapılan değerlendirmeye bu maddede yer verilir.] 3) [Yönetim kurulunun denetçi tarafından denetim kapsamında istenen açıklamaları yapıp yapmadığı ve talep edilen belgeleri verip vermediği hususlarına ilişkin ifadeye bu maddede yer verilir.] [Varsa denetçinin mevzuat tarafından ayrı bir şekilde raporlanması öngörülen diğer yükümlülükleri dışındaki yükümlülükleri maddeler itibarıyla aşağıda belirtilir. Denetçi ayrıca bu bölümde gerek duyması hâlinde, ayrı olarak sunulan rapor hakkında da bilgi verebilir.] [Bağımsız Denetçinin imzası]11 [Bağımsız Denetçi raporu tarihi] [Bağımsız Denetçinin adresi] 1 BDS 705, “Bağımsız Denetçi Raporunda Olumlu Görüş Dışında Bir Görüş Verilmesi” 2 Bu duruma ilişkin açıklamalarla ilgili olarak BDS 705, 13(b)(ii) paragrafına bakınız. 3 BDS 700, “Finansal Tablolara İlişkin Görüş Oluşturma ve Raporlama” 38-39 uncu paragraflar 4 BDS 210, “Bağımsız Denetim Sözleşmesinin Şartları Üzerinde Anlaşmaya Varılması” 5 “Mevzuattan Kaynaklanan Diğer Yükümlülüklere İlişkin Rapor” ikinci alt başlığının kullanılmasının gerekmediği durumlarda, “Finansal Tablolara İlişkin Rapor” alt başlığının kullanılmasına gerek yoktur. 6 Veya ilgili yasal çerçeve bağlamında uygun olan başka bir terim. 7 İşletme yönetiminin sorumluluğu doğru ve gerçeğe uygun bir görünüm sağlayan finansal tablolar hazırlamak olduğunda, bu sorumluluk şu şekilde ifade edilebilir: “İşletme yönetimi, Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun olarak doğru ve gerçeğe uygun bir görünüm sağlayan finansal tabloların hazırlanmasından ve …dan sorumludur.” 8 4 üncü dipnotla ilgili durumda bu husus, şu şekilde ifade edilebilir: “Bağımsız denetçi, risk değerlendirmelerini yaparken şartlara uygun denetim prosedürlerini tasarlamak amacıyla, işletmenin doğru ve gerçeğe uygun bir görünüm sağlayan finansal tablolarının hazırlanmasıyla ilgili iç kontrolü değerlendirir, ancak bu değerlendirme, işletmenin iç kontrolünün etkinliğine ilişkin bir görüş verme amacı taşımaz.” 9 Denetçinin, finansal tabloların denetimiyle birlikte iç kontrolün etkinliğine ilişkin görüş verme sorumluluğunun da bulunduğu durumlarda, bu cümle şu şekilde ifade edilecektir: “Denetçi, risk değerlendirmelerini yaparken şartlara uygun denetim prosedürlerini tasarlamak amacıyla, işletmenin finansal tablolarının hazırlanması ve gerçeğe uygun sunumuyla ilgili iç kontrolü değerlendirir.” 4 üncü dipnotla ilgili durumda bu husus, şu şekilde ifade edilebilir: “Denetçi, risk değerlendirmelerini yaparken, şartlara uygun denetim prosedürlerini tasarlamak amacıyla, işletmenin doğru ve gerçeğe uygun bir görünüm sağlayan finansal tablolarının hazırlanmasıyla ilgili iç kontrolü değerlendirir.” 10 Belirsizliği vurgularken denetçi, finansal tabloların dipnotlarında kullanılan terminolojiyi kullanır. 11 Bağımsız denetçinin veya bağımsız denetim kuruluşu adına rapor düzenlenmişse sorumlu denetçinin adı, soyadı, unvanı, mührü ve varsa mevzuatın gerektirdiği diğer hususlara da bu bölümde yer verilir. |